AMD Radeon HD4870X2 – launch, tehnologija, performanse
Datum objave 24.08.2008 - Krešimir Matanović
Uvod i Launch u Beogradu
Ovo je ljeto za glavne konkurente na tržištu grafičkih kartica vrlo radno. I AMD i Nvidija predstavljaju nove modela kao na traci, a čini se kako tome još nema kraja. AMD nakon predstavljanja dviju single GPU kartica iz HD4800 serije nastavlja tradiciju predstavljanja grafičkih kartica sa dva GPU-a na jednom PCB-u. U prošloj, HD3800 seriji postojao je samo jedan takav model - HD3870X2. U aktualnoj seriji će ih biti dva - HD4870X2 i HD4850X2. Oba donose sličan dizajn, 2GB radne memorije (slabiji u GDDR3, a jači u GDDR5 verziji), PCIe2.0 preklopnik (u staroj je bio v1.1) te prema AMD-u odlične preformanse po utrošenom wattu energije i odlično skaliranje. I dok AMD najavljuje skidanje krune GTX280 kartici, niti Nvidija ne spava. Najavljuju 55nm verziju GT200 čipa, više taktove i naravno veće performanse. Bitka se nastavlja...
Launch u Beogradu
Prošli tjedan smo u Beogradu prisustvovali regionalnom launchu HD4870X2 kartica na kojem se okupilo mnoštvo novinara iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Mađarske, Slovenije, Srbije i Turske. Put je protekao ugodno, a Zagrebačkih "ugodnih" 31°C smo zamijenili sa Beogradskih vrućih 37°C. Temperaturu su dodatno podizale i atraktivne AMD-ove hostese. Znamo da Vas dosadne slike sa prezentacija ne zanimaju pa smo se potrudili poslikati ljepše kadrove.
U uvodnom govoru g. Pierre Brunswick je objasnio trenutna tržišna kretanja i trendove, da bi potom Ian McNaughton predstavio nove high-end kartice - HD4870X2 i HD4850X2. Detaljnije o tehnologiji pročitajte u daljnjem tekstu, a ono najbitnije što smo saznali iz prezentacije je da je AMD vrlo samouvjeren kako sa ovim modelom skidaju krunu Nvidijinoj GTX280 kartici. Za napomenuti je kako će HD4870X2 biti odmah dostupan na tržištu dok će HD4850X2 stići nešto kasnije. Između ostaloga smo saznali smo i kako Nero i Cyberlink rade na softverima ta transkodiranje videa putem GPU-a, te kako će se na tržištu uskoro pojaviti i DX10.1 naslovi - Battleforge i Storm Rise. Nakon predstavljanja ovih modela imali smo prilike čuti i poneke detalje o nadolazećim karticama iz srednjeg segmenta no o tome više drugom prilikom.
Tehnologija
O Terascale grafičkom mehanizmu smo pisali prilikom predstavljanja prvih kartica iz HD4800 serije i tu se za ove modele nije ništa promijenilo. Jedina razlika je što je na novim karticama sve poduplano. SIMD jezgri sada na jednom PCB-u ima 20, u svakoj po 80 stream procesora što nas dovodi do ukupne brojke od 1600. U HD4870X2 modelu to znači 2.4TFLOPS snage. Čipovi rade na 750MHz a međusobno komuniciraju preko PLX-ovog PCIe 2.0 bidirekcionalnog preklopnika brzinom od 5GB/s.
Na slici su vidljive razlike između arhitekture predstavljene prije nešto manje od 7 mjeseci i nove. Sada GPU-i osim preko PCIe 2.0 preklopnika imaju mogućnost komunikacije i pomoću Sideportova brzinom od 5GB/s. Za sada ova opcija nije uključena, a AMD ju planira omogućiti softverskim putem (driverima) čim za to bude potrebe. Kada Sideportovi budu uključeni ukupna propusnost se povećava za 320% sa 6.8 na 21.8 GB/s. Ukupni Pixel fillrate je 24Gigapixela/s, a Texture fill rate je 60Gigatexela/s. Kao što smo u uvodu spomenuli HD4870X2 je opremljena sa 2GB GDDR5 memorije čija je ukupna propusnost 230GB/s. Razlog ovako visokoj propusnosti je naravno brzina GDDR5 memorije 900MHz (3600MHz) i 2 x 256 bitna sabirnica.
Uz ovakve brojke performanse moraju biti odlične, a jedino što nas brine je deklarirana potrošnja od 286W. Ova količina utrošene energije zasigurno će rezultirati visokim zagrijavanjem pa stoga i hlađenje mora biti vrhunsko. Kako bi upogonili ovu zvijer biti će Vam potrebno i vrhunsko napajanje, a ukoliko poželite vrtiti dvije kartice u CrossfireX polju i imati još dovoljno snage za ostatak moćnog sistema 1kW napajanje postaje "must have".
HD4850X2 model također dolazi sa 2GB video memorije, no u GDDR3 verziji brzine 1000MHz (2000MHz efektivno). Sabirnica je 256bitna, a propusnost memorije iznosi 128GB/s. Dva RV770PRO čipa rade na 625MHz, baš kao i na HD4850 kartici. Zadnje i ne manje bitno spomenuti ćemo deklariranu potrošnju koja iznosi čak 230W. Dakle, 53W manje od jačeg modela što nekome može biti presudno za kupnju.
Najavljena preporučena maloprodajna cijena HD4850X2 modela je 400USD, dok je za HD4870X2 549USD.
Sapphire Radeon HD4870X2
Na test nam je uz referentni AMD-ov model stigao i Sapphireov koji se razlikuje od referentnog jedino po naljepnicama. Kutija je tipična Sapphireova, a na njoj dominira Lara Croft. Uz nju tu su i sve relevantne informacije o kartici, te naljepnice priloženog softvera. Unutar kutije, kartica je vrlo dobro zaštićena u antistatičkoj vrećici i pjenastoj masi. Crna boja je dominantna na ovoj kartici. Od PCB-a, preko plastike hladnjaka do vanjske maske, sve je crno što proizlazi iz AMD-ove nove filozofije - Experience Black. Čak je i Ruby dobila crni kožni kostim...
Baš kao i referentni model kartica ima dva DVI-I izlaza te jedan S-Video izlaz. Do njih su prorezi kroz koje izlazi topli zrak. Vidljiv je i konektor za Crossfire, a baš kao i kod prethodnika HD3870X2 moguće je upartiti dvije ovakve kartice u Quad CrossfireX polje. Kao što ćete vidjeti kasnije dvije kartice, jedna pored druge djeluju vrlo impresivno, ali i zahtjevaju moćno napajanje s obzirom da je deklarirana potrošnja jedne kartice 286W.
Dužina kartice je identična Nvidijinom GTX280 modelu (punih 27 centimetara), od kojega je nešto teža. Na poleđini kartice se nalazi aluminijska ploča koja ima dvostruku ulogu. Prva je da služi kao pojačanje za cjelokupnu konstrukciju sistema hlađenja, a druga je što služi kao hladnjak za 1GB memorijskih modula koji se nalaze na poleđini.
Na "goloj" kartici je vidljiv raspored memorijskih modula - 1GB sa jedne strane i 1GB sa druge. GPU-i su nasuprotno okrenuti jedan prema drugom, a između njih se baš kao i na modelu kojeg zamijenjuje nalazi PLX preklopnik no ovaj puta u PCIe 2.0 verziji. Kartica ima dva regulatora napona koji rade u tri faze (Volterra VT1165MF). Primjećujemo i kako svaki set memorijskih čipova ima svoj regulator. S obzirom na povećanu potrošnju kartice, dodatno napajanje je potrebno u obliku jednog 6 i jednog 8 pinskog napojnog konektora. Konektori su postavljeni okomito na PCB pa ih je nezgodno prikopčati kada je kartica već smještena u kućište, a zna biti nezgodno i kada su dvije kartice u sistemu.
Krupniji kadar otkriva oznake na čipovima i na samom PEX8647 preklopniku kompanije PLX Technology. U odnosu na prethodnika koji se ugnjezdio na HD3870X2 kartici smanjena mu je i potrošnja sa 5W na 3.8W. GPU-i su napravljeni u 25-om tjednu ove godine, a PEX8647 čip u 27-om. Svaki čip radi na 750MHz baš kao i na single RV770XT kartici. U idleu driveri brzinu spuštaju na 507MHz kako bi i potrošnja i zagrijavanje bili što niži.
GDDR5 memorija je Hynixova, dok je na HD4870 modelu kojeg smo ranije testirali bila Quimondina. Memorijski čipovi nose oznaku H5GQ1H24MJR-T0C (1Gb, 32Mb x 32, 1.5V). Iako su označeni za rad na 1000MHz, na HD4870X2 rade na 900MHz. To bi značilo kako imaju solidan overclocking potencijal, no koliko smo primjetili Quimondina ipak ima veći.
Bakreni blokovi za hlađenje GPU-a su gotovo identični a razlikuju se tek po jednom detalju. Jedan blok ima termalnu komoru, koja nas je podsjetila na Sapphireovu Vapor-X tehnologiju. Inače, ovo je rješenje identično onome sa HD3870X2 što nas je začudilo. Očekivali smo nešto naprednije s obzirom na znatno veću potrošnju novog modela.
Potpuno rastavljen rashladni sistem ima podosta dijelova. Kompleksnost je nužna s obzirom na količinu topline koju generira ova kartica. NTK Technologies proizvodi ventilator oznake CF1275-B30H-C004 koji na maksimumu troši 12W. Biti će zanimljivo vidjeti da li se AMD odlučio za tišinu kao u HD4850 i HD4870 modelima ili se ovaj hladnjak ipak mora brže zavrtiti kako bi ispuhao topli zrak.
Bogati Sapphireov bundle se sastoji od CrossFire mostića, dva PCIe Power kabela (8 i 6 pinski), S-Video-Chinch adaptera, DVI-HDMI adaptera, DVI-VGA adaptera, i S-video-RGB adaptera. Tu je i knjižica sa korisničkim upotama, Ruby ROM V.11, te licence DVD Suite-a, PowerDVD-a, te 3D Mark Vantagea. Za potpuno zadovoljstvo nedostaje tek nekakva igra.
Test sistem, problemi, način testiranja i overclocking
|
||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Problemi, način testiranja i overclocking
Prije nego počnemo sa načinom testiranja vrlo je bitno za napomenuti kako DFI na svojim X48 pločama još uvijek nema BIOS koji omogućuje rad HD4870X2 kartica. Isprobali smo dvije ploče, LT X48-T2R i UT X48-T3RS sa najnovijim revizijama BIOS-a i u oba slučaja slike nije bilo na ekranu. Netom prije izdavanja ovog članka, DFI nam je poslao nove BIOS-e koji rješavaju probleme pa ćemo CrossFire test ponoviti na X48 ploči koja može raditi u u 2x PCIe x16 modu. Zbog problema sa DFI-evim pločama test smo izvršili sa Gigabyteovim EP45T-Extreme modelom sa kojim ovih problema nije bilo. Kako nam CPU ne bi bio usko grlo podigli smo radnu frekvenciju s 3.47GHz iz prethodnih testova na 3.60GHz (400x9 @ 1.48V). DDR2 memoriju brzine 1066MHz je zamijenila DDR3 brzine 1600MHz. Iz ovih razloga rezultati iz prethodnih testova nisu više mjerodavni pa smo testove morali ponoviti na svim karticama. X2 smo usporedili sa "single" HD4870 karticom i najljućim konkurentom GTX 280. U tablicama ćete ujedno vidjeti i brojke AMP! modela. Uskoro će Nvidija izbaciti 55nm GT200 čip koji bi mogao imati taktove slične AMP! modelu, pa će biti zanimljivo vidjeti kakav je odnos sa X2 modelom. Testove smo proveli sa 8.8 beta driverima, i premda su prekjučer izašli službeni driveri vremena za ponavljanje svih testova nije bilo. Isprobali smo ih par i možemo reći kako je razlika u performansama minimalna.
S obzirom da smo imali dvije kartice isprobali smo i Quad CrossFireX no međutim većih pomaka u performansama nije bilo. Razlog tome je što smo bili ograničeni na rezoluciju od "samo" 1920x1200 te vrlo vjerojatno i zbog beta drivera koje smo koristili. U dogledno vrijeme namjeravamo napraviti test na 30" ekranu rezolucije 2560x1600 na kojoj ovakva konfiguracija ima smisla.
Za overclocking HD4870X2 kartice smo koristili AMD GPU clock tool. Potrebno je napomenuti kako je za oba GPU-a potrebno podesiti željene taktove, jer ćete u protivnom overclockirati samo jedan GPU i njegovih 1024MB memorije. Nakon istraživanja i serije testova stabilnosti otkrili smo kako je limit za GPU-e na 800MHz a za memoriju 950MHz. Rezultate bencheva na ovim taktovima ćete kao i uvijek moću vidjeti u tablicama.
Testovi - 1.dio
| 3DMark Vantage |
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| GPU Test 1 (FPS) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| GPU Test 2 (FPS) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Feature Test 1 (Gtexels/s) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Feature Test 2 (Gtexels/s) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Feature Test 3 (FPS) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Feature Test 4 (FPS) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Feature Test 5 (FPS) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Feature Test 6 (FPS) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vantage je jedina aplikacija u kojoj smo vidjeli nekakav napredak u korištenju dvije kartice u CF-u. Shodno tome, dvije kartice vode u gotovo svim testovima unutar Vantagea. Rezultati jedne HD4870X2 kartice u Vantageu navješćuju glatku pobjedu nad najljućim konkurentom Nvidijinom GTX 280-kom. S obzirom da je ovo ipak sintetika pričekajmo prave testove prije konačog suda.
| LightsMark 2007 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1920x1200 (4xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
U ovom je testu Nvidija oduvijek imala prednost, no slabije rezultate X2 modela u odnosu na HD4870 ipak nismo očekivali. Očito kako beta driveri nisu do kraja optimizirani.
| F.E.A.R. Perseus Mandate |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1920x1200 (4xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
F.E.A.R pogoni vrlo stari engine no ipak ga koristimo jer je jedna od igara koja najljepše skalira sa multi-GPU riješenjima. Pomak u performansama kod dva RV770XT čipa je nešto manji od 70% što je po našem mišljenju vrlo solidno. HD4870X2 ovdje glatko odnosi prvu konkretnu pobjedu.
| Half Life 2 Episode Two |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1920x1200 (8xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Još jedan "stari" DX9 naslov koji daje prednost HD4870X2 kartici, dok je multi-GPU skaliranje znatno manje nego kod prethodnog naslova (oko 30%).
| Enemy Teritory Quake Wars |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1920x1200 (4xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zadnji DX9 naslov za danas, no ovaj puta GTX 280 odnosi pobjedu. Multi-GPU skaliranje je ovdje vrlo loše, a stvari se možda poboljšaju sa novom revizijom drivera.
Testovi - 2.dio
| COH Opposing Fronts |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1680x1050 (4xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1920x1200 (4xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Još jedan naslov koji vrlo solidno skalira, a u ovom slučaju je to oko 65% u nižoj rezoluciji i čak preko 70% u višoj. S obzirom da je to tako, HD4870X2 je nadmoćan nad GTX 280-kom.
| Crysis |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| High - 1680x1050 (4xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| High - 1920x1080 (4xAA,16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Very High - 1680x1050 (4xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Very High - 1920x1080 (4xAA,16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vrlo zahtjevni Crysis je i ovako moćne kartice bacio na koljena na najvišim postavkama - 30-tak FPS-a za X2 i nije nešto. Stoga smo testirali High postavke na kojima je framerate ipak mrvicu viši. Crysis solidno skalira, oko 60-tak % i stoga je X2 sa lakoćom potukao GTX 280, pogotovo na vrlo visokim postavkama.
| Devil May Cry 4 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1920x1200 (4xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Igra i demo koji malo naginju AMD-ovim karticama pa stoga ni nije čudno što je čak i HD4870 brža od GTX 280 kartice. Skaliranje je ovoj igri slabija strana te je očito kako ne prepoznaje drugi RV770XT čip na X2 modelu.
| Unreal Tournament 3 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1920x1200 (4xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
UT3 naginje Nvidijinim karticama, pa je GTX 280 ovdje brži. Skaliranje je ispod 20% i to je glavni razlog zašto je AMD-ov pulen izgubio. Možda se stvari poprave sa novim driverima.
| World in Conflict |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1920x1200 (4xAA, 16xAF) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Posljednji benchmark ponovno daje prednost AMD-u premda je skaliranje manje od 15%. WIC je podosta zahtjevan, a ujedno i vrlo čudan test a to se nije promijenilo ni sa zadnjom zakrpom. Rezultati mogu varirati i do 5FPS-ova iz testa u test, pa je potrebno u obzir uzeti najkonzistentniji graf koji se prikaže nakon testa.
Temperature i Zaključak
| Temperature |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Idle (°C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Load (°C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
U čitavoj su HD4000 seriji prisutne visoke radne temperature, pa tako ni najjači model nije drugačiji. Zbog sporije brzine vrtnje ventilatora u Idle modu temperatura je čak 84°C što je vrlo visoko. Ventilator je tada gotovo nečujan. Prelaskom u 3D način rada, ventilator se ubrzava, postaje bučan, a ponekad se zna i "zaletiti" u vrlo visoke okretaje kada postaje nepodnošljiv. Temperatura se zadržava na visokih 88°C.
Zaključak
HD4870X2 je definitivno novi 3D prvak i tu nema pogovora. Kada se driveri dodatno ispeglaju vjerujemo kako će i performanse još malo narasti, a isto tako i CrossFireX performanse. CF za sada nećemo ocjenjivati jer je potrebno pribaviti adekvatan monitor i testirati kartice na službenim driverima. Mane kartice koje ćemo uvrstiti u ocjenu su pretjerano zagrijavanje i (pre)velika potrošnja električne energije. AMD definitivno treba poraditi na sistemima hlađenja na čitavoj HD4000 seriji. U mane bi mogli uvrstiti i cijenu kartice, no s druge strane top performera uvijek treba platiti. Ostatak priče je odličan. Znatno su unaprijedili karakteristike sa GDDR5 memorijom, korištenjem novog PCIe preklopnika i Sideportova (iako su za sada na softverskom nivou isključeni), te ova kartica praktički nema uskih grla. Kada se pojave DX10.1 igre i dodatno popravi skaliranje HD4870X2 će zasjati u punom sjaju. Preporučena cijena je 550USD, a u Hrvatskoj se ona penje i za 1000 kuna više. Sapphireov model smo našli na cjenicima za oko 3800kn. GTX 280 je i do 800kn jeftiniji...
Sapphire je zadržao svoj nivo bogatih bundleova i njima idu sve pohvale. Razmaženi kakvi jesmo, voljeli bi vidjeti i neku igru no to je već cjepidlačenje.